Edemede na Ọrụ nke Mwelite agbụrụ na mgba nnwere onwe maka klaasị 5 & 6
Isiokwu: Ọrụ nke ọgba aghara agbụrụ na mgba nnwere onwe
Okwu Mmalite:
Mgbalị nnwere onwe nke India n'ime afọ 5 na 6 hụrụ ụdị nguzogide dị iche iche megide ọchịchị colonial nke Britain. Ọ bụ ezie na mmegharị ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị ka enweghị nkwado na nnupụisi obodo rụrụ ọrụ dị oke mkpa, ọgba aghara agbụrụ pụtakwara dị ka ike dị mkpa n'ọgụ maka nnwere onwe. Edemede a na-enyocha ọrụ nkọwa nke ọgba aghara agbụrụ na mgba nnwere onwe, na-akọwapụta onyinye na mmetụta ha.
Okpukpe ọgba aghara gbanyere mkpọrọgwụ na mkpesa na mgba nke obodo ụmụ amaala megide nrigbu na mmegbu nke ndị Britain. Ọgba aghara ndị a mere na mpaghara ndị agbụrụ na-achị dịka Jharkhand, Chhattisgarh na Odisha. Ndị agbụrụ ahụ, ebe ha nwetara ahụhụ site n'iwepụ ala siri ike, mmechi nke oke ọhịa, na atumatu irigbu, a chụpụrụ iburu ngwa agha dịka ụdị nguzogide.
Ọgba aghara agbụrụ ahụ nyere ndị ọchịchị Britain ihe ịma aka siri ike, ebe ha na-akpaghasị ọchịchị na ọchịchị ha. Ndị agbụrụ, bụ́ ndị a ma ama n'ihi ihe ọmụma ha banyere ógbè ime obodo, jiri ụzọ agha okpuru ọchịchị gbuo ọgụ, na-eme ka o siere ndị Britain ike ịkwụsị mmegharị ha. Ọgba aghara ahụ nyekwara aka mee ka ọnọdụ ụjọ na ahụ erughị ala n'etiti ndị agha Britain, na-emetụta usoro mkpebi ha.
Tụkwasị na nke ahụ, ọgba aghara ebo ahụ mere ka ọ pụta ìhè, na-akpali akpali na inweta nkwado site n'aka ndị ọzọ na-alụ ọgụ maka nnwere onwe. Ndị isi dị ka Birsa Munda na Jharkhand na Rani Durgavati na Madhya Pradesh chịkọtara nke ọma ma jikọta agbụrụ gafee mpaghara dị iche iche megide ndị iro nkịtị. Ịdị n'otu a gosipụtara ike na nkwụsi ike nke obodo ụmụ amaala n'ọgụ ha na-alụ maka ikpe ziri ezi na nnwere onwe.
mmechi:
Ọgba aghara agbụrụ nwere mmetụta dị ukwuu na mgba nnwere onwe n'ime afọ 5 na 6. Ọ bụghị nanị na ha mere ka ọchịchị Briten bụrụ ihe ịma aka kpọmkwem kama ha na-egosipụtakwa mmụọ adịghị ike nke ndị India na-achọ nnwere onwe. Ekwesịrị ịnakwere ma kweta ọrụ ọgba aghara agbụrụ na mgba nnwere onwe dị ka akụkụ dị oke mkpa na njem India na-aga ntọhapụ n'aka ọchịchị ndị Britain.
Edemede na Ọrụ nke Mwelite agbụrụ na mgba nnwere onwe maka klaasị 7 & 8
Isiokwu: Ọrụ nke ọgba aghara agbụrụ na mgba nnwere onwe: Afọ 7 na 8
Okwu Mmalite
Mgbalị nnwere onwe e nwere n'India n'ime afọ 7 na 8 hụrụ otu akụkụ dị mkpa nke a na-ahụkarị na akụkọ ihe mere eme—ọrụ nke ọgba aghara agbụrụ. Ọgba aghara ndị a nọchiri anya ụdị nguzogide megide mmegbu colonial, na-atụnye ụtụ nke ukwuu n'ọgụ ka ukwuu maka nnwere onwe. Edemede a ga-enyocha mmetụta na mkpa ọgbaghara agbụrụ dị na mgba nnwere onwe.
Ọgba aghara agbụrụ rụrụ ọrụ dị mkpa na mgba nnwere onwe nke India n'ime afọ 7 na 8, na-agbagha ọchịchị Britain nke ọma na mba ahụ. Ọgba aghara ndị a na-amalitekarị n'ihi nrigbu na ikewapụ obodo ebo ndị nọ n'okpuru ọchịchị ndị ọchịchị. Ndị agbụrụ, bụ ndị jigidere njirimara na ụzọ ndụ ha dị iche ogologo oge, hụrụ na a mebiri ikike ha na ndị Britain napụrụ ha ala ha n'ike.
Nguzogide nke ebo ndị ahụ nwere ụdị dị iche iche, gụnyere ngagharị iwe, nnupụisi, na nnupụisi. Nnupụisi Santhal nke 1855, nke ebo Santhal na-edu na Jharkhand na West Bengal nke ugbu a, bụ otu n'ime ọgba aghara a ma ama. Ndị Santhals ji obi ike lụso ndị Britain ọgụ, na-akọwapụta mkpebi ha siri chekwa omenala, ọdịnala na ala nna ha. Nnupụisi a bụ oge mgbanwe ma kpalie ndị ọzọ ibili megide ndị mmegbu colonial.
Ọgba aghara agbụrụ a rụkwara ọrụ dị ka ihe mkpali nye ndị na-akwado mba India, bụ́ ndị hụrụ oké mmasị na nkwụsi ike nke obodo ebo. Ndị isi dịka Mahatma Gandhi na Jawaharlal Nehru ghọtara mkpa ọgbaghara ndị a, na-etinye okwu agbụrụ n'ime atụmatụ ngagharị nnwere onwe buru ibu. Njikọ dị n'etiti ndị na-alụ ọgụ maka nnwere onwe na ndị nnupụisi ebo mere ka mgba niile a na-alụ megide ọchịchị Britain sikwuo ike.
mmechi
N'ikpeazụ, ọgba aghara agbụrụ ahụ keere òkè dị mkpa na mgba nnwere onwe nke India n'ime afọ 7 na 8. Mgbaghara ndị a gosipụtara nguzogide kpụ ọkụ n'ọnụ megide mmegbu nke colonial ma nye aka na mkpali maka nnwere onwe. Site n'igosi mkpa ikike agbụrụ dị mkpa, ọgba aghara ahụ wetara uche gaa n'ụdị dị iche iche nke mba ahụ ma nye aka n'ịkpụzi India dị n'otu nke ji kpọrọ ihe ma na-eme ememe ọdịbendị ya bara ụba.
Edemede na Ọrụ nke Mwelite agbụrụ na mgba nnwere onwe maka klaasị 9 & 10
Isiokwu: Ọrụ Mgbaghara ebo na mgba nnwere onwe:
Okwu Mmalite:
Mgbalị nnwere onwe nke India hụrụ mmegharị na ọgba aghara dị iche iche nke nyere aka n'ụzọ dị ukwuu n'inweta nnwere onwe. A na-elegharakarị ọrụ ọgba aghara agbụrụ na-ekere na mgba. Edemede a bu n'obi ime ka a ghọta mmetụta ọgbaghara ndị a nwere na ọgụ megide ọchịchị ndị Briten, na-ekwusi ike ike mkpịsị akwụkwọ na-eweta mgbanwe.
Ihe kpatara ọgba aghara agbụrụ n'oge mgba nnwere onwe bụ ọtụtụ ihe, gụnyere nrigbu akụ na ụba, nchụpụ n'ala ha, na nkwụsị omenala. Obodo ndị a na-akpachapụ anya, ndị bi n'ime ime obodo nke mba ahụ, nwere mmetụta miri emi site na amụma Britain na mmejuputa iwu na-ezighị ezi. Ịkwalite ngwá agha megide ọchịchị mmegbu bụ ụzọ ebumpụta ụwa nke ebo ndị a mere.
Otú ọ dị, ọ dị mkpa ịghọta na tinyere nguzogide ngwa agha, ndị ndú ebo na ndị na-eme ihe ike ghọtara mkpa okwu ahụ edere. Ejiri ike nke mkpịsị akwụkwọ ahụ gosi mkpesa ha na inweta nkwado site n'aka ọha mmadụ. Ihe odide ndị a rụrụ ọrụ dị mkpa n'iwega mgba ndị ebo ahụ chere ọha na eze India na mba ụwa niile ihu.
Ọtụtụ ndị isi agbụrụ na ndị nwere ọgụgụ isi nabatara akwụkwọ, uri, na akwụkwọ akụkọ iji kwupụta nchegbu ha gbasara ịchịisi ọchịchị. Ha detuo ahụmahụ ha, na-egosipụta mmegbu na ikpe na-ezighị ezi nke ndị ha chere. Site n'akwụkwọ akụkọ, akwụkwọ nta, na uri, ha kpalitere nkwado n'ụzọ dị irè n'etiti ndị India ibe ha, na-agbasa mmata banyere ọnọdụ nke ndị ebo.
mmechi:
A gaghị emebi onyinye nke ọgba aghara agbụrụ na mgba nnwere onwe India. Ọ bụ ezie na mma agha ahụ nọchiri anya nguzogide ngwa ọgụ, mkpịsị akwụkwọ ahụ pụtara dị ka ngwá ọrụ dị ike, na-eme ihe dị ka ihe na-akpata mgbanwe. Ihe odide nke ndị isi ebo mere ka ọnọdụ ọjọọ nke obodo ha pụta ìhè ma nyere aka mee ka echiche ọha na eze megide ọchịchị colonial. Mgbaghara ndị a na okwu edemede ha tọrọ ntọala maka nnwere onwe nke mba ahụ.
Ọ dị mkpa ka a nabata na ekele maka ọrụ ndị ebo dị na mgba nnwere onwe. Site n'ịmụ akwụkwọ na akụkọ ha, ọ bụghị nanị na anyị na-amụta banyere àjà ha kamakwa anyị na-aghọta mkpa ike mkpịsị akwụkwọ na-enwe n'ịgbanwe ọha mmadụ. Ike nke mkpịsị akwụkwọ ahụ egosila anyị na ọbụna ndị a na-akpachapụ anya nwere ike inye aka dị ukwuu n'ịchụso ikpe ziri ezi na nnwere onwe.
Edemede na Ọrụ nke Mwelite agbụrụ na mgba nnwere onwe maka klaasị 11 & 12
Isiokwu: Ọrụ nke ọgba aghara agbụrụ na mgba nnwere onwe:
Okwu Mmalite
Ọgba aghara agbụrụ na-ekere òkè dị ukwuu na mgba nnwere onwe nke India n'ime afọ 1911 na 1912. Edemede a na-enyocha ntinye aka nke ndị ebo na-ebuso ndị Britain agha. Ọ na-enyochakwa ka itinye aka ha si metụta echiche na mkpịsị akwụkwọ nwere ike karịa mma agha n'ime mgbanwe.
E ji mmụọ dị ike nke nguzogide na nnupụisi megide ọchịchị Britain mara ọgba aghara agbụrụ e nwere na India na 1911 na 1912. Agbụrụ dị iche iche n'ofe obodo ahụ, dị ka Santhals, Bhils, na Gonds, biliri megide atumatu mmegbu nke ndị ọchịchị Britain tinyere. Ihe kpatara ọgba aghara ndị a bụ ọnọdụ akụ̀ na ụba tara akpụ, ịbanye n'ala ndị agbụrụ, na ịgọnarị ikike ndị bụ́ isi.
Ndị ebo ahụ chịkọtara site n’ụzọ dị iche iche nke udo, dị ka akwụkwọ nta, arịrịọ, na ịgbasa ozi. Ha jiri ike nke okwu e dere ede kwupụta mkpesa ha wee jikọta ihe ha na-eme megide ndị ọchịchị Britain.
Mmetụta nke mbọ agụmagụ ndị a dị ukwuu. Mgbasa ozi sitere na mpempe akwụkwọ na arịrịọ kpalitere ịdị n'otu n'etiti ndị agbụrụ ma kpalie ọtụtụ ndị ọzọ isonye n'ọgụ maka nnwere onwe. Ozi banyere arụrụ arụ ndị ọchịchị colonial mere ruru ọtụtụ mmadụ, na-eme ka ha nwee mmetụta nke ịhụ mba n'anya ma na-agba ha ume ka ha guzosie ike megide ọchịchị mmegbu.
mmechi
Mgbaghara ebo ndị e mere n'afọ 1911 na 1912 keere òkè dị mkpa na mgba nnwere onwe nke India. Site n'iji ike nke okwu e dere ede, obodo ndị a gbara aka nke ọma ma guzogide ọchịchị alaeze ukwu Britain. Ihe omume ndị a na-eguzo dị ka ihe akaebe nke nkwenye na mkpịsị akwụkwọ, site na mgbasa ozi na echiche, na-ejide ike dị ukwuu n'ịkpụzi akụkọ ihe mere eme na mgbanwe ịkwọ ụgbọala.
ezi