Introduction
ʻO ka hōʻoia ʻana a me ka mālama ʻana i nā pono Afrikaner ka pahuhopu nui o ka National Party (NP) i kona koho ʻia ʻana i ka mana ma ʻApelika Hema i ka makahiki 1948. Ma hope o ke Kumukānāwai 1961, ka mea i kāʻili ai i nā ʻeleʻele o ʻApelika Hema i ko lākou mau kuleana koho, ua hoʻomau ka National Party i kona mana ma luna. ʻApelika Hema ma o ka Apartheid.
He mea maʻamau ka huhū a me ka hana ʻino i ka wā Apartheid. Ua hoʻopiʻi ka poʻe Anti-Apartheid ma ʻApelika Hema no ka hoʻopaʻi ʻana i ke aupuni Afrikaner ma hope o ka pepehi kanaka ʻana iā Sharpeville i ka makahiki 1960, kahi i make ai he 69 mau mea kūʻē ʻeleʻele (South African History Online).
ʻAʻole kūpono ka Apartheid i ka pono o ka poʻe Afrikaners, e like me ka nui o ka poʻe Afrikaners i nīnau i ka manaʻo o ka NP e mālama iā ia. Ke kapa nei ka poʻe ʻApelika Hema iā lākou iho he poʻe Afrikaner ma ke ʻano lāhui a me ka politika. ʻO Boers, ʻo ia hoʻi ka 'mahiʻai,' i kapa ʻia ʻo Afrikaners a hiki i ka hopena o nā makahiki 1950.
ʻO ka ʻōlelo Hawaiʻi ʻAmelika Hui Pū ʻIa
ʻOiai he mau manaʻo like ʻole ko lākou, ʻano hoʻololi ʻia kēia mau huaʻōlelo. Ua pani ka National Party i nā pono āpau o ʻApelika Hema ma mua o ka Apartheid ma ke ʻano he pāʻina kūʻē i ka imperialism Pelekane. No laila, ʻimi ka poʻe nationalists i ke kūʻokoʻa piha mai Beretania ʻaʻole wale ma ka politika (White), akā ma ka ʻoihana (Autarky) a me ka moʻomeheu (Davenport).
ʻO Afro-Aferika, ʻeleʻele, ʻeleʻele, a me Inia nā lāhui nui ʻehā ma ʻApelika Hema i kēia manawa. I kēlā manawa, ʻo ka papa aliʻi ka poʻe keʻokeʻo i ʻōlelo i ka ʻōlelo ʻApelika: ua ʻōlelo lākou ua lawe ʻia nā ʻeleʻele a me nā kala no ka hana me ka makemake ʻole i ka wā noho-kolonialism, no laila ʻaʻohe o lākou moʻolelo a moʻomeheu paha. No laila, ua lilo ka lāhui Afrikaner ma ke ʻano he manaʻo mālama mālama (Davenport) no ka hoʻoilina keʻokeʻo.
Moolelo o Aferika Hema
ʻO ka hoʻonui ʻia ʻana o ke komo ʻana o ka poʻe India i ke aupuni a me ka politika e hōʻike ana i ka ʻike ʻia ʻana o ka lāhui ʻApikaner i ʻike ʻia he poʻe ʻApelika Hema.
I ka wā o Apartheid, ua ʻōlelo ka poʻe keʻokeʻo o ʻApelika Hema i ka ʻōlelo ʻApelika, he ʻōlelo i loaʻa mai ka ʻōlelo Dutch. Ma ke ʻano he ʻōlelo kūhelu o ʻApelika Hema, ua lilo ʻo Afrikaner i huaʻōlelo maʻamau e wehewehe i kahi lāhui a me kāna ʻōlelo.
Ua hoʻomohala ʻia ka ʻōlelo ʻApelika e ka poʻe ʻilihune keʻokeʻo ma ke ʻano he ʻokoʻa i ka ʻōlelo Dutch maʻamau. ʻAʻole i aʻo ʻia ka ʻōlelo ʻApelika i ka poʻe ʻeleʻele i ka wā ʻo Apartheid, a ua kapa ʻia ʻo ia ʻo Afrikaner ma mua o ka Afrikaans.
Ua hoʻokumu ʻia ka ʻaoʻao Het Volk (Norden) e DF Malan ma ke ʻano he hui i waena o nā ʻaoʻao Afrikaner, e like me ka Afrikaner bond a me Het Volk. Ua hoʻokumu ʻia ka United Party (UP) e JBM Hertzog i ka makahiki 1939 ma hope o kona haʻalele ʻana i kāna ʻēheu liberal e hoʻokumu i ʻekolu mau aupuni NP mai 1924 a 1939.
Ua hoʻopiʻi maikaʻi ʻia ka poʻe ʻeleʻele o ʻApelika Hema no nā kuleana hou aʻe i kēia manawa e ka hui kūʻē ʻana o United Party, ka mea i hoʻopau i ka hoʻokaʻawale ʻana i ka lāhui i nā ʻāpana like ʻole o ka mana i kapa ʻia ʻo Grand Apartheid, ʻo ia ka mea hiki i nā keʻokeʻo ke hoʻomalu i ka hana a ka poʻe ʻeleʻele ma ko lākou mau wahi kaʻawale (Norden).
Pāʻina Lahui
Ua hoʻokaʻawale ʻia ka poʻe ʻApelika Hema i nā hui lāhui e pili ana i ko lākou helehelena a me ke kūlana socio-economic ma lalo o ke Kānāwai Hoʻopaʻa inoa ʻana i ka heluna kanaka i hoʻoholo ʻia e ka NP ma hope o ka lanakila ʻana i ka United Party ma 1994. No ke kūkulu ʻana i kahi kumu kākoʻo ikaika no kāna ʻaoʻao politika, ua hui pū ka NP. pūʻali koa me ka Afrikanerbond a me Het Volk.
Ua hoʻokumu ʻia ia i ka makahiki 1918 e hoʻoponopono i nā paʻakikī haʻahaʻa i hana ʻia e ka imperialism Pelekane (Norden) ma waena o Afrikaners ma o ka "hoʻomalu ʻana a me ka pale ʻana" iā lākou. He poʻe keʻokeʻo wale nō i komo i ka pilina Afrikaner no ka mea, makemake wale lākou i nā mea like: ka ʻōlelo, ka moʻomeheu, a me ke kūʻokoʻa politika mai ka poʻe Pelekania.
Ua ʻike ʻia ʻo Afrikaans kekahi o nā ʻōlelo kūhelu o ʻApelika Hema i ka makahiki 1925 e ka Afrikaner bond, nāna i hoʻokumu i ka Afrikaanse Taal-en Kultuurvereniging. Eia kekahi, ua hoʻomaka ka NP e kākoʻo i nā hana moʻomeheu e like me nā ʻaha mele a me nā hui ʻōpio i mea e lawe ai i nā Afrikaners ma lalo o hoʻokahi hae (Hankins) a hoʻoneʻe iā lākou i kahi kaiāulu moʻomeheu.
Aia kekahi mau ʻaoʻao i loko o ka National Party i hoʻokumu ʻia ma nā ʻokoʻa o ka papa socioeconomic, ma mua o ka lilo ʻana i kino monolithic: ua ʻike kekahi mau lālā he pono lākou i ke kākoʻo o ka ʻāina e lanakila ai i ke koho balota 1948.
Hiki iā ʻoe ke heluhelu ma lalo nei i nā ʻatikala ʻē aʻe mai kā mākou pūnaewele me ka manuahi,
- Essay on Bantu Education Act ma ka ʻōlelo Pelekania No ka manuahi
- Essay on Education Goals in English
Lahui ʻApelika
Ma ka hoʻolaha ʻana i ka lāhui Kalikiano i nā ʻApelika Hema, ua paipai ka National Party i nā kamaʻāina e mahalo ma mua o ka makaʻu i ko lākou ʻokoʻa, no laila e loaʻa ai nā balota mai Afrikaners (Norden). Hiki ke manaʻo ʻia he racist no ka mea ʻaʻole i ʻike ʻia ke kaulike ma waena o nā lāhui; akā, ua kākoʻo ʻo ia i ka hoʻomalu ʻana i ka ʻāina i hāʻawi ʻia i nā ʻeleʻele me ka hoʻohui ʻole ʻana iā lākou i nā hui ʻē aʻe.
Ma muli o ka Apartheid, ua hoʻokaʻawale ʻia nā kamaʻāina ʻeleʻele a me ke keʻokeʻo ma ke ʻano politika a me ka hoʻokele waiwai. No ka mea hiki i nā keʻokeʻo ke loaʻa i nā hale ʻoi aku ka maikaʻi o nā hale, nā kula, a me nā manawa huakaʻi, ua lilo ka hoʻokaʻawale ʻana i ʻōnaehana socioeconomic institutionalized i makemake i nā keʻokeʻo waiwai (Norden).
Ma ka loaʻa ʻana o ka balota heluna kanaka Afrikaner i ka makahiki 1948, ua hele mālie ka National Party me ka kūʻē mua ʻana iā Apartheid. Ua hoʻokumu ʻia lākou i ka Apartheid i hoʻokahi makahiki ma hope o ka lanakila ʻana i ke koho balota, ma ke ʻano he kānāwai federal e ʻae ana i ka poʻe keʻokeʻo o ʻApelika Hema e komo i ka ʻoihana politika me ka ʻole o ke kuleana koho (Hankins).
I nā makahiki 1950, ma lalo o ke Kuhina Nui ʻo Dr. NP, ua hoʻokō ʻia kēia ʻano koʻikoʻi o ka hoʻomalu kaiapuni. Ma ke pani ʻana i ka ʻōlelo Pelekania me ka ʻApelika ma nā kula a me nā keʻena aupuni, ua wehe ʻo Hendrik Verwoerd i ke ala no ka hoʻomohala ʻana i kahi moʻomeheu Afrikaner kahi i hoʻolauleʻa ai ka poʻe keʻokeʻo i ko lākou ʻokoʻa ma mua o ka hūnā ʻana iā lākou (Norden).
Ua hoʻopuka pū ʻia kahi kāleka hōʻoia e ka NP i nā ʻeleʻele i nā manawa āpau. Ma muli o ka nele o ka palapala ʻae kūpono, ua pāpā ʻia lākou mai ka haʻalele ʻana i ko lākou wahi i koho ʻia.
Ua hoʻolālā ʻia kahi ʻōnaehana hoʻomalu kaiaulu e hoʻomalu i ka neʻe ʻeleʻele e nā mākaʻi keʻokeʻo, e hopohopo ai nā kamaʻāina i ka hele ʻana i nā wahi i hāʻawi ʻia i nā lāhui ʻē aʻe (Norden). Ma muli o ka hōʻole ʻana o Nelson Mandela e hoʻokau i ka noho aliʻi liʻiliʻi e nā keʻokeʻo, ua komo kāna ANC i nā neʻe kūʻē kūʻē i ka Apartheid.
Ma o ka hana ʻana i nā bantustans, ua mālama ka neʻe aupuni i ka ʻilihune o ʻApelika a pale i kona hoʻokuʻu ʻia. ʻOiai e noho ana ma kahi ʻāina ʻilihune o ka ʻāina, pono nā kānaka o ka hema o ʻApelika e uku i nā ʻauhau i ke aupuni keʻokeʻo (Norden) no ka mea, ʻo nā bantustans nā ʻāina i mālama pono ʻia no nā kamaʻāina ʻeleʻele.
Ma ke ʻano o nā kulekele o ka NP, ua koi ʻia nā ʻeleʻele e lawe i nā kāleka ʻike. Ma kēia ʻano, hiki i nā mākaʻi ke nānā i kā lākou neʻe ʻana a hopu iā lākou inā komo lākou i kahi wahi i koho ʻia o ka lāhui. Ua hoʻomalu ʻo "nā pūʻali koa" i nā kaona kahi i kūʻē ai ka poʻe ʻeleʻele i ka hana pono ʻole o ke aupuni a hopu ʻia a pepehi ʻia paha.
Ma waho aʻe o ka hōʻole ʻia ʻana i ka noho ʻana ma ka Pāremata, ua liʻiliʻi loa ka poʻe ʻeleʻele i nā lawelawe hoʻonaʻauao a me nā lawelawe lapaʻau ma mua o nā keʻokeʻo (Hankins). Ua lilo ʻo Nelson Mandela i pelekikena mua o ka ʻApelika Hema democratic piha i ka makahiki 1994 ma hope o ka noho aliʻi ʻana o ka NP i ka wā apartheid-era ʻApelika Hema mai 1948 a i 1994.
ʻO ka hapa nui o nā lālā NP he poʻe Afrikaners i manaʻoʻiʻo ua "hoʻopau" ka imperialism Pelekane i ko lākou ʻāina ma hope o ke Kaua Honua II ma muli o ka imperialism Pelekane (Walsh). Eia kekahi, ua hoʻohana ka National Party i ka 'Christian Nationalism' no ka lanakila ʻana i ka poʻe Afrikaner ma ka ʻōlelo ʻana ua hana ke Akua i nā lāhui o ka honua a no laila pono e mahalo ʻia ma mua o ka makaʻu (Norden).
Eia naʻe, hiki ke ʻike ʻia kēia manaʻo he racist no ka mea ʻaʻole i ʻike i ke kaulike ma waena o nā lāhui; Ua hoʻopaʻapaʻa wale ʻo ia e noho kūʻokoʻa ka poʻe ʻeleʻele i loko o kā lākou mau wahi i hāʻawi ʻia ma mua o ka hoʻohui ʻana me nā mea ʻē aʻe. Ma muli o ka mana piha o ka NP ma luna o ka Pāremata, ʻaʻole i poina nā Makaʻāinana ʻeleʻele i ka pono ʻole o ka apartheid akā ʻaʻole hiki ke hoʻoponopono iā ia.
Ma muli o ke aupuni aupuni Pelekāne ma hope o ke kaua honua mua, ua kākoʻo nui nā Afrikaners i ka National Party. Ua ʻimi kēia ʻaoʻao e hana i kahi moʻomeheu kaʻawale kahi e loaʻa ai i ka poʻe keʻokeʻo ke kuleana o ke aupuni. Ua hoʻolaha ʻo Kauka Hendrik Verwoerd i ka hoʻokalakupua i ka hoʻokaʻawale ʻana ma waena o nā ʻeleʻele a me nā keʻokeʻo i ka wā o kāna kūlana Kuhina Nui ma waena o 1948 a me 1952.
Ua manaʻo ka poʻe Nordics e ʻae ʻia nā ʻokoʻa ma mua o ka makaʻu ʻana no ka mea aia nā ʻokoʻa hiki ʻole ke hoʻokuʻi ʻia kahi hui e hoʻomalu mau ai. ʻOiai ua ʻōlelo ʻo Hankins i ka noho ʻana o nā kamaʻāina ʻeleʻele i kā lākou mau bantustans ma mua o ka hoʻohui ʻana me nā moʻomeheu ʻē aʻe (Hankins), ʻaʻole ʻo ia i ʻike i kēia mau hui 'hiki ʻole' ke ʻano like.
Ma waho aʻe o ka koi ʻana i nā ʻeleʻele e lawe i nā kāleka ʻike, ua hoʻoholo ka NP i nā kānāwai e hana ai lākou pēlā. Ua hiki i nā mākaʻi ke nānā maʻalahi i kā lākou neʻe ʻana ma muli o ka hopena. Inā hopu ʻia lākou e hele ana i kahi i koho ʻia no ka heihei ʻē aʻe, ua hopu ʻia lākou.
Ua koho ʻia ʻo Nelson Mandela i pelekikena ʻeleʻele mua o ʻApelika Hema (Norden) i ka lā 27 ʻApelila, 1994, e hōʻailona ana i ka pau ʻana o ka apartheid. Ma kāna kamaʻilio ʻana ma hope o kona lilo ʻana i pelekikena, ua ʻōlelo maopopo ʻo Mandela ʻaʻohe ona manaʻo e hōʻino i ka poʻe Afrikaners. Ua ʻimi ʻo ia e hoʻomaikaʻi i nā mea maikaʻi i ka wā e hoʻoponopono ai i "nā mea i makemake ʻole ʻia o ka mōʻaukala Afrikaner" (Hendricks).
I ka pili ʻana i nā hewa apartheid, ua kākoʻo ʻo ia i ka Truth and Reconciliation ma mua o ka hoʻopaʻi ʻana, e ʻae ana i nā ʻaoʻao a pau e kūkākūkā i ka mea i hana ʻia me ka makaʻu ʻole i ka hoʻopaʻi a me ka hoʻopaʻi ʻana.
ʻO Mandela, ka mea i kōkua i ka hoʻokumu ʻana i ke aupuni ANC hou ma hope o ka nalo ʻana i ke koho balota, ʻaʻole ia i hoʻopau i ka NP akā ua hoʻoikaika ʻo ia i ka hoʻolauleʻa ma waena o ka poʻe Afrikaners a me ka poʻe ʻaʻole Aferika ma o ka lawe ʻana i ka moʻomeheu Afrikaner a me nā kuʻuna i mua o ka hoʻolauleʻa lāhui.
ʻOiai ko lākou ʻano lāhui, ua hiki i nā ʻApelika Hema ke nānā pū i nā pāʻani pīpeku no ka mea ua lilo ka haʻuki i mea hoʻohui no ka lāhui. ʻO nā Makaʻāinana ʻeleʻele e pāʻani ana i nā haʻuki e nānā ana i ke kīwī, a heluhelu i nā nūpepa me ka makaʻu ʻole i ka hoʻomāinoino ʻia ka manaʻolana o Nelson Mandela no lākou (Norden).
Ua hoʻopau ʻia ka Apartheid i ka makahiki 1948, akā ʻaʻole i hoʻopau loa ʻia nā Afrikaners. ʻOiai ʻaʻole pono ke ʻano o ka haʻuki interracial ʻaʻole e noho aliʻi ka NP i ka ʻāina, ke lawe mai nei ia i ka manaʻolana no nā hanauna e hiki mai ana o ʻApelika Hema e hiki ke hoʻokuʻikahi me ko lākou hala ma mua o ka noho ʻana me ka makaʻu.
ʻAʻole hiki i ka poʻe ʻeleʻele o ʻApelika Hema ke ʻike i ka poʻe keʻokeʻo ma ke ʻano he poʻe hoʻoluhi no ka mea ʻoi aku ka nui o lākou i ka moʻomeheu Afrikaner. Ke haʻalele ʻo Mandela i ke keʻena, e maʻalahi ka loaʻa ʻana o ka maluhia ma waena o nā ʻeleʻele a me nā keʻokeʻo. ʻO ka manaʻo e kūkulu i nā pilina maikaʻi ma waena o nā lāhui he mea koʻikoʻi i kēia manawa ma mua o ka wā ma mua, ʻoiai e hoʻomaha ana ʻo Nelson Mandela ma Iune 16, 1999.
Ma lalo o ke alakaʻi ʻana o Nelson Mandela, ua ʻoluʻolu hou ka poʻe Afrikaners i ko lākou kūlana i loko o ke kaiāulu no ka mea ua lawe ʻia ke aupuni keʻokeʻo i ke kenekulia 21. Ua ʻaneʻane maopopo ʻo Pelekikena Jacob Zuma e koho hou ʻia i ka hana kiʻekiʻe o ʻApelika Hema ma 2009 ma ke ʻano he alakaʻi o ka ANC (Norden).
Ka Hopena,
Ma muli o ka nui o ka mana o ka NP ma muli o ke kākoʻo ʻana mai ka poʻe koho balota Afrikaner, ua hiki iā lākou ke hoʻomau i ka mana ma luna o ka Pāremata a hiki i ko lākou lilo ʻana i ko lākou koho balota; no laila, ua hopohopo ka poʻe keʻokeʻo i ke koho ʻana i kahi ʻaoʻao ʻē aʻe e alakaʻi i ka mana hou aʻe no nā ʻeleʻele, e alakaʻi ana i ka nalowale o ka pono keʻokeʻo ma muli o nā papahana hana affirmative inā koho lākou i kahi ʻaoʻao ʻē aʻe.