Inothi Lenhlekelele Kwezemidlalo Yezifundiswa Zempilo Yabafundi BamaBanga 6,7,8,9,10,11 & 12

Isithombe sombhali
Ibhalwe ngu-guidetoexam

Inothi Lenhlekelele Kwezemidlalo Yezifundiswa Zempilo Yamabanga 5 & 6

Ezemidlalo, umthombo wenjabulo, ukuncintisana, nokukhula komuntu siqu ngezinye izikhathi kungase kuthathe inguquko engalindelekile, okuholela emiphumeleni eyinhlekelele. Uma kwenzeka inhlekelele kwezemidlalo, abasubathi babhekana nezinselele ezingaba nomthelela omkhulu ezimpilweni zabo. Kungakhathaliseki ukuthi ukulimala kanzima, ukunqotshwa okuthena amandla, noma isigameko esinqamula umsebenzi, imiphumela ingase idumaze futhi iguqule ukuphila.

Ukulimala mhlawumbe kuwuhlobo lwenhlekelele oluvame kakhulu kwezemidlalo. Ithambo eliphukile, umsipha odabukile, noma ukungqubuzana kungamisa umsebenzi womsubathi kungazelelwe futhi kumphoqe ukuthi ahlole kabusha ukuphila kwakhe. Ukulimala ngokomzimba nangokomzwelo kungaba mkhulu, kushiye abasubathi bengabaza amakhono abo kanye nekusasa elingase libe khona emdlalweni wabo abawukhethile.

Inhlekelele Kwezemidlalo I-Life Orientation Note yeBanga lesi-7 nele-8

Isingeniso:

Ezemidlalo zidlala indima ebalulekile ezimpilweni zethu. Ngaphandle kokunikeza amathuba okukhula ngokomzimba nangokwengqondo, ezemidlalo ziphinde zisifundise izifundo ezibalulekile ekuphileni, ukusebenzelana ngokubambisana, nokubekezela. Nokho, njenganoma yisiphi esinye isici sokuphila, ezemidlalo nazo zingabhekana nezikhathi zenhlekelele nokuphelelwa ithemba. Le ndaba ihlola izinhlobo ezahlukene zezinhlekelele kwezemidlalo, igqamisa umthelela wazo kubantu ngabanye nasemiphakathini.

Izinhlekelele Zokulimala:

Ukulimala kwezemidlalo ngokuvamile kungaholela ezinhlekeleleni zokuphela kwesizini noma eziqeda umsebenzi. Lokhu kulimala akugcini nje ngokushabalalisa amaphupho nezifiso zabasubathi kodwa kuphinde kudale ifu lokungaqiniseki ngekusasa labo. Ukucindezeleka ngokomzwelo kukhulu, okwenza abasubathi bangabaze amakhono abo namathemba ekusasa. Ngaphezu kwalokho, ukulimala kungaba nemiphumela yesikhathi eside enhlalakahleni engokomzimba neyengqondo yomsubathi.

Izingxabano namaScandal:

Ezemidlalo ziye zabona ingxenye yazo efanelekile yezingxabano namahlazo, kusukela emahlazweni ezidakamizwa kuya ezinsolweni zokulungiswa komentshisi. Lezi zigameko zilimaza ubuqotho nesithunzi sabantu abathintekayo kuphela kodwa nawo wonke umphakathi wezemidlalo. Izingxabano namahlazo kungazamazamisa ukholo lwabalandeli nabasekeli, kucekele phansi umnyombo womdlalo ongenzeleli ezemidlalo olwela ukuwugcina.

Izinhlekelele Zezezimali:

Ingxenye yebhizinisi yezemidlalo nayo ingaba nomthelela ezinhlekeleleni. Ukungaphathwa kahle kwezimali, ukusebenzisa imali ngokweqile, noma inkohlakalo kungaholela ezinhlekeleleni zezezimali ezithinta kokubili abasubathi nezinhlangano zezemidlalo. Lokhu kungaholela ekulahlekelweni kwemisebenzi, ukunciphisa izinsiza zokuqeqeshwa nokuthuthukiswa, kanye nokudumazeka phakathi kwabasekeli. Ukungazinzi kwezezimali kungase futhi kuvimbe ukukhula namandla abantu abathembisayo noma amaqembu.

Udlame lwabalandeli:

Ezemidlalo zijabulisa abantu ndawonye, ​​kodwa futhi zingaba isizinda sodlame lwabalandeli. Izimbangi phakathi kwamaqembu noma ngisho nabasubathi ngabanye zingakhula zibe ukuziphatha okunolaka, okuholela ezinxushunxushwini, ekulimaleni nasekulinyazweni kwempahla. Udlame lwabalandeli ludala indawo engaphephile kubahlanganyeli nezibukeli futhi lungcolisa isithunzi sezemidlalo.

Izinhlekelele Zemvelo:

Imicimbi yezemidlalo ingaphazanyiswa izinhlekelele zemvelo, njengokuzamazama komhlaba, iziphepho, noma isimo sezulu esibi. Le micimbi ibeka engcupheni enkulu ukuphepha nenhlalakahle yabasubathi, abasebenzi, nababukeli. Izinhlekelele zemvelo zingaholela ekukhanselweni noma ekuhlehlisweni kwemidlalo, okubangela ukudumala nokulahlekelwa kwezimali kubasubathi, amaqembu, nabahleli.

Isiphetho:

Izinhlekelele zingagadla ngezindlela ezehlukene emkhakheni wezemidlalo, zingathinti abasubathi kuphela kodwa nomphakathi wonkana wezemidlalo. Ukulimala, izingxabano, ukungaphathwa kahle kwezimali, ubudlova babalandeli, nezinhlekelele zemvelo zonke ziletha izinselele ezingaba nemiphumela ehlala njalo. Kubalulekile ukuthi abasubathi, abahleli, kanye nabasekeli bazi ngalezi zinhlekelele ezingase zibe khona futhi bathathe izinyathelo ezifanele zokunciphisa umthelela wazo. Ngokubona kanye nokubhekana nalezi zinkinga, singalwela ukudala indawo yezemidlalo ephephile, enobulungisa, nejabulisa kakhulu yawo wonke umuntu ohilelekile.

Inothi Lenhlekelele Kwezemidlalo Yezifundiswa Zempilo Yamabanga 9 & 10

Ezemidlalo ziyingxenye ebalulekile yokuphila kwethu, zisinikeza ithuba lokuzivocavoca, ukuzijabulisa, nokukhula komuntu siqu. Nokho, kunezikhathi lapho kugadla izinhlekelele, ezibeka engcupheni umongo wempilo yezemidlalo. Le ncazelo echazayo ihlose ukuhlola izinhlobo ezahlukene zezinhlekelele ezingase zenzeke ngaphakathi kwezemidlalo, zigqamisa umthelela wazo kubasubathi ngabanye kanye nomphakathi wezemidlalo uwonke.

Izinhlekelele zemvelo

Enye yezinhlobo ezibaluleke kakhulu zezinhlekelele ezingaphazamisa indlela yokuphila yezemidlalo izinhlekelele zemvelo. Lezi zenzakalo ezingalindelekile, njengokuzamazama komhlaba, iziphepho, nezikhukhula, zingadala umonakalo emicimbini yezemidlalo, zidale umonakalo kwingqalasizinda njengezinkundla, izinkundla, namathrekhi. Ngaphezu kwalokho, izinhlekelele zemvelo zingaholela ekulahlekelweni kwemiphefumulo, ukulimala, nokuxoshwa kwabantu, okwenza kube inselele ukuqhubeka nemidlalo evamile.

Ngokwesibonelo, lapho isiphepho esinamandla sihlasela isifunda esingasogwini, izikhungo zemidlalo eziningi zingacekelwa phansi noma zenziwe zingasebenzi. Lokhu kubathinta ngqo abasubathi abathembele kulezi zindawo ukuze baziqeqeshe nokuncintisana. Izinxushunxushu ezibangelwa izinhlekelele zemvelo aziphazamisi nje kuphela izimpilo zabantu kodwa futhi ziletha izinselelo ezinkulu kuwo wonke umphakathi wezemidlalo ukuthi uqalise kabusha imisebenzi yawo evamile.

Izinhlekelele Ezibangelwa Abantu

Ngaphandle kwezinhlekelele zemvelo, izinhlekelele ezibangelwa abantu zingesinye isigaba esingaba nemithelela emibi kakhulu kwezemidlalo. Lezi zinhlekelele zibangelwa izenzo zamabomu, njengokuhlasela kwamaphekula noma izenzo zobudlova. Lapho ezemidlalo ziba umgomo wezenzakalo eziyizinhlekelele ezinjalo, imiphumela iba mibi futhi ingashiya umthelela waphakade kubasubathi nakubalandeli ngokufanayo.

Ukuhlaselwa kweBoston Marathon ngo-2013 kubonisa ukuthi inhlekelele ebangelwa abantu ingawuphazamisa kanjani umphakathi wezemidlalo. Lesi sigameko esibuhlungu siholele ekufeni kwabantu abathathu kwalimala nabanye abangamakhulu. Lo mcimbi awuzange ube nomthelela omkhulu ezimpilweni zezisulu kuphela kodwa nakuwo wonke umphakathi we-marathon. Igqamise ukuba sengozini kwemicimbi yezemidlalo kanye nesidingo sezinyathelo ezithuthukisiwe zokuphepha ukuze kuqinisekiswe ukuphepha kwabasubathi nezibukeli.

Izinhlekelele Ezihlobene Nezempilo

Izinhlekelele ezihlobene nempilo, njengokuqubuka kwezifo ezithathelwanayo, zingadala isiphithiphithi emhlabeni wezemidlalo. Uma ubhubhane noma ubhubhane luhlasela, imicimbi yezemidlalo kazwelonke neyamazwe ngamazwe ivamise ukumiswa noma ikhanseliwe, okuthinta izimpilo zabasubathi kanye nemboni yezemidlalo iyonke. Umqedazwe wakamuva we-COVID-19 uyisibonelo esihle senhlekelele ehlobene nezempilo emise inhlobonhlobo yemidlalo emhlabeni jikelele.

Umthelela walolu bhubhane kwezemidlalo ubungakaze ube khona, njengoba amaligi amakhulu ezemidlalo amisa amasizini awo, imiqhudelwano yamazwe ngamazwe ihlehlisiwe, nabasubathi bephoqeleka ukuba bazihlukanise. Lokhu akubanga nomthelela omkhulu nje ekuzinzeni kwezezimali kwezinhlangano zezemidlalo, kodwa kuphinde kwabeka izinselelo ezingokwengqondo nezingokomzimba kubasubathi abangakwazi ukuzilolonga nokuncintisana ngempumelelo.

Isiphetho

Izinhlekelele, noma ezemvelo, ezibangelwa umuntu, noma eziphathelene nempilo, zinamandla okudala umonakalo endaweni yezemidlalo. Kusukela ekuphazamiseni ukuqeqeshwa nezindawo zokuncintisana kuya ekubangeleni ukuhlukumezeka ngokomzimba nangokwengqondo, lezi zenzakalo ezingalindelekile zingathinta kakhulu abasubathi, izinhlangano zezemidlalo, nabalandeli ngokufanayo. Njengoba sizulazula futhi siphuma kulezi zinhlekelele, kubaluleka ukusungula amasu aqinile ukuze siqinisekise ukuqhubeka kwempilo yezemidlalo nokweseka abantu abathintwe yilezo zinhlekelele. Kuphela ngokuqonda nokubhekana nezinselele ezibangelwa izinhlekelele kuphela lapho singalwela ukwakha umphakathi wezemidlalo oqinile nothuthukayo.

Inothi Lenhlekelele Yezemidlalo Yezemfundo Yebanga Le-11

Ezemidlalo zidlala indima ebaluleke kakhulu ekulolongeni inhlalakahle yomuntu engokomzimba, yengqondo, kanye nenhlalakahle. Nokho, kuleli zwe lezemidlalo elinezici eziningi, kunezinhlekelele ezingalindelekile ezingase ziphazamise noma zicekele phansi ngisho nokuphila kwabasubathi, abaqeqeshi, nezibukeli. Le ndaba ihlose ukuhlinzeka ngohlaziyo oluchazayo lwenhlekelele engenzeka kwezemidlalo.

Izinhlekelele Ezingokomzimba

Emkhakheni wezemidlalo, izinhlekelele ezingokomzimba zingabhekisela ezingozini, ekulimaleni, noma ezigamekweni ezisongela ukuphila. Abasubathi bazibandakanya emisebenzini yokuzivocavoca eyinselele, ngezinye izikhathi baphusha imizimba yabo ngaphezu kwemingcele yabo. Lokhu kungase kuholele ekulimaleni okubi kakhulu, okuhlanganisa ukuphuka, ukungqubuzana, noma izinyembezi zemisipha, ukuphazamisa imisebenzi yabo noma ukubangela ukukhubazeka impilo yonke.

Izinhlekelele Zengqondo

Izinhlekelele ezingokwengqondo zingaba nemiphumela ehlala isikhathi eside enhlalakahleni yengqondo yabasubathi. Ingcindezi yokwenza emazingeni aphezulu, ehlanganiswe nokuncintisana okukhulu, ingaholela ezindabeni zempilo yengqondo njengokukhathazeka, ukucindezeleka, noma ukusebenzisa kabi izidakamizwa. Lapho abasubathi bengakwazi ukubhekana ngokuphumelelayo nezidingo zemidlalo yabo, isimo sabo sokuphila singathinteka kakhulu.

Izinhlekelele Eziphelayo

Omunye wemiphumela elimaza kakhulu kunoma yimuphi umsubathi inhlekelele eqeda umsebenzi. Lokhu kungenzeka ngenxa yokulimala okunzima, izimo zempilo ezingalapheki, noma izehlakalo ezingalindelekile njengezingozi ngenkathi usenza imisebenzi yezemidlalo. Ukuphela kungazelelwe komsebenzi wokusubatha othembisayo kungashiya abantu benomuzwa wokulahlekelwa omkhulu, hhayi nje kuphela ngokuphathelene namakhono abo angokomzimba kodwa nokuthi bangobani nenjongo ekuphileni.

Izinhlekelele Zomphakathi

Kwezemidlalo, izinhlekelele zomphakathi zingaba ngezindlela ezihlukahlukene. Inkohlakalo, amahlazo ezidakamizwa, ukulungiswa komentshisi, nanoma yikuphi ukuziphatha okungafanele kanye nokuvezwa kwakho okulandelayo kungaqeda ukwethembana nobuqotho phakathi komphakathi wezemidlalo. Umthelela wezinhlekelele ezinjalo awudluleli kubasubathi ngabanye kuphela kodwa nakuwo wonke amaqembu, izinhlangano, kanye nomphakathi obanzi ofaka isikhathi, imali, nemizwelo kwezemidlalo.

Izinhlekelele Zomphakathi

Ngaphandle kokuhlangenwe nakho komuntu ngamunye kanye namandla eqembu, izinhlekelele zezemidlalo zingaba nemithelela ebanzi emphakathini. Izinhlekelele ezinkulu ngesikhathi semicimbi yezemidlalo, njengokuwa kwenkundla, izibhelu, noma ukunyathelana, zibulala abantu futhi zithinta ukwethenjwa nokuphepha kwabahlanganyeli nezibukeli ngokufanayo. Lezi zinhlekelele zigqamisa isidingo sezinyathelo ezifanele zokuphepha, ukulawulwa kwezixuku, kanye nezinhlelo zokuphepha ukuze kuncishiswe izingozi ezizayo.

Isiphetho

Amathuba enhlekelele emkhakheni wezempilo wezemidlalo ayinto engokoqobo edabukisayo okufanele yaziswe. Izinhlekelele ezingokomzimba, ezingokwengqondo, eziphelayo, ezenhlalo, nezenhlalo zingaba nomthelela omkhulu kubasubathi, emaqenjini, kanye nasemphakathini obanzi. Ukwamukela lezi zinhlekelele ezingase zibe khona kungasiza ekudaleni indawo esebenzayo nesekelayo phakathi komphakathi wezemidlalo. Ukusebenzisa izinyathelo eziqinile zokuphepha, ukukhuthaza izinhlelo zokusekela impilo yengqondo, kanye nokukhuthaza isiko lokudlala ngokungenzeleli kanye nobuqotho kuyizinyathelo ezibalulekile zokunciphisa ukwenzeka nomthelela walezo zinhlekelele. Ekugcineni, ngezinyathelo ezisebenzayo, singalwela indawo yezemidlalo ephephile nenempilo yabo bonke abathintekayo.

Inothi Lenhlekelele Yezemidlalo Yezemfundo Yebanga Le-12

Isihloko: Inhlekelele Kwezemidlalo Yezokufunda

Isingeniso:

Ezemidlalo zidlala indima ebalulekile ekulolongeni uhlamvu lomuntu ngamunye nasekuthuthukiseni ukuphila kahle komzimba. Kodwa-ke, ngezinye izikhathi ezemidlalo nazo zingabhekana nezingqinamba ezingalindelekile noma izinhlekelele ezithinta izimpilo zabasubathi nalabo abahileleke kwezemidlalo. Lezi zinhlekelele zingasukela ekulimaleni nasezingozini kuye ezinqumweni nezindaba eziyimpikiswano. Le ndaba ihlose ukuchaza ezinye zezinhlekelele ezibalulekile kwezemidlalo futhi ikhanyise imiphumela yazo.

Ukulimala Nezingozi:

Emhlabeni wezemidlalo, ukulimala nezingozi ziyizenzakalo ezidabukisayo ezingaphazamisa umsebenzi womsubathi futhi ngezinye izikhathi ziholele emiphumeleni engenakulungiseka. Lezi zinhlekelele zingaba nemiphumela ejulile ngokomzimba nangokomzwelo kubasubathi, kanye nasemaqenjini nabalandeli abazisekelayo. Isibonelo, ukulimala kwamadolo okwagcina kuwumsebenzi ka-Kobe Bryant, ongomunye wabadlali be-basketball abakhulu kunabo bonke abake baba khona, akuzange kumthinte yena kuphela kodwa futhi kube nomthelela emhlabeni we-NBA nabalandeli emhlabeni jikelele.

Ama-Match-Fixing kanye nama-Doping Scandals:

Ubuqotho bezemidlalo buncike kakhulu ekudlaleni okufanele, ukwethembeka, kanye nokuhambisana nemithetho. Kodwa-ke, kube nezimo eziningana lapho abasubathi namaqembu bebanjwe khona ekulungiseni umdlalo noma ezenzweni ze-doping, okuholela ezinhlekeleleni kwezemidlalo. Amahlazo anjalo angcolisa idumela labantu nezinhlangano ezihilelekile futhi alulaza umoya wokuncintisana okunempilo.

Izinqumo eziyimpikiswano nokungabi nabulungiswa:

Izingxabano nezingxabano ezithinta izinqumo zezikhulu ngokuvamile ziholela ezinhlekeleleni ezithinta abasubathi nezibukeli ngokufanayo. Ukwahlulela ngokungafanele, onompempe abachemile, noma ukutolikwa kwemithetho eyimpikiswano kungaholela emizweni yokukhungatheka nentukuthelo, kuguqule umphumela wemidlalo futhi kungcolise isithunzi somdlalo ngokwawo. Lezi zinhlekelele zingavusa izinkulumo-mpikiswano, ezithinta ubuqotho nokwethembeka kwezikhungo zezemidlalo.

Izinhlekelele Zemvelo Nezemvelo:

Imicimbi yezemidlalo ayigonyiwe ezinhlekeleleni zemvelo nezemvelo njengokuzamazama komhlaba, iziphepho, noma izimo zezulu ezimbi kakhulu. Lezi zimo eziphuthumayo zingabeka engcupheni enkulu ukuphepha nenhlalakahle yabasubathi, izibukeli, nengqalasizinda. Ukukhanselwa noma ukuhlehliswa kwemicimbi ngenxa yezinhlekelele ezinjalo kungaba nemiphumela engemihle kwezezimali, yokuhleleka, kanye nemizwelo kubo bonke ababambiqhaza abahililekile.

Izinselelo Zezezimali Nokubusa:

Ukungaphathwa kahle kwezimali kanye nezindaba zokuphatha ngaphakathi kwezinhlangano zezemidlalo nazo zingaholela emiphumeleni eyinhlekelele kubantu ngabanye nakuwo wonke umphakathi wezemidlalo. Izimo zenkohlakalo, ukuxhashazwa, nokusetshenziswa budedengu kwezimali kungaphazamisa ingqalasizinda edingekayo ukuze kusekelwe abasubathi futhi kuvimbele ukuthuthukiswa kwezemidlalo emphakathini.

Isiphetho:

Nakuba ezemidlalo ziletha injabulo, nogqozi, futhi zifundisa izifundo ezibalulekile zempilo, kubalulekile ukuvuma izinhlekelele ezingenzeka kule ndawo. Ukulimala, izingozi, amahlazo okuthengwa kwemidlalo, izinqumo eziyimpikiswano, izinhlekelele zemvelo, kanye nezinselelo zokuphatha ngezinye zezinhlekelele ezingaba nomthelela empilweni yabasubathi futhi ziphazamise ukujwayela kwezemidlalo. Ngokuqonda nokubhekana nalezi zinhlekelele, imiphakathi yezemidlalo emhlabeni wonke ingalwela ukudala indawo enobulungiswa, ephephile, nekhuthazayo kubasubathi nabalandeli ngokufanayo.

Shiya amazwana